Το επιστημονικό όνομα της πιπεριάς είναι Capsicumannum L.
Είναι φυτό της οικογένειας των σολανωδών. Καλλιεργείται σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά κυρίως θα την συναντήσουμε στην Κρήτη, την Βόρειο Ελλάδα και τα Δωδεκάνησα.Είναι φυτό που κατάγεται από την Νότια Αμερική και συγκεκριμένα από το Μεξικό και το Περού. Η κυριότερη χώρα παραγωγής και κατανάλωσης της πιπεριάς, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η Ινδία. Στην Ελλάδα καλλιεργείται υπαίθρια και σε θερμοκήπια. Δεν είναι εκτεταμένη καλλιέργεια στη χώρα μας. Η ελληνική παραγωγή σχεδόν ολόκληρη διατίθεται στην εσωτερική αγορά, ενώ ένα μικρό μέρος της εξάγεται.
Βοτανικά στοιχεία του φυτού
Είναι φυτό, ετήσιο ή διετές, ποώδες, με όρθια ανάπτυξη. Σχηματίζει ένα κεντρικό κορμό και πολλούς πλάγιους βλαστούς.
Η ρίζα του είναι κατακόρυφη, και φθάνει σε βάθος μέχρι 1,5 μέτρο, σχηματίζει δε πολλές πλάγιες.
Τα φύλλα του είναι απλά, με βαθύ πράσινο χρώμα, και είναι λεία. Τα άνθη της είναι λευκά και σπάνια είναι κόκκινα, ερμαφρόδιτα, αυτογονιμοποιούμενα και εμφανίζονται στις διακλαδώσεις των βλαστών σε αριθμό 1-2. Ανθίζει 1,5 μήνα μετά την μεταφύτευση των φυτών από το σπορείο.
Ο καρπός της είναι κοίλος εσωτερικά, αποτελείται από 3-4 κοιλότητες και περιέχει τους σπόρους. Ανάλογα με την ποικιλία υπάρχουν καρποί, σε μεγάλη ποικιλία, σχημάτων, μεγεθών και χρωμάτων. Επίσης υπάρχουν πιπεριές καυτερές, οι οποίες συνήθως έχουν μικρότερο μέγεθος και πιπεριές γλυκές, οι οποίες έχουν μεγαλύτερο μέγεθος.
Η μέση σύσταση των καρπών της πιπεριάς είναι: νερό 93,5%, πρωτείνες 1%, υδατάνθρακες 4,5%, λιπαρές ουσίες 0,2%. Περιέχουν επίσης μεγάλες ποσότητες βιταμινών και κυρίως βιταμίνης Α, αλλά και μεταλλικών στοιχείων όπως είναι το κάλιο. Την καυτερή γεύση την δίνει μία ουσία που λέγεται καψαϊκίνη.
Ποικιλίες
Τα στοιχεία που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του για να επιλέξει το είδος της ποικιλίας της πιπεριάς που θα καλλιεργήσει είναι τα εξής:
Θα πρέπει η ποικιλία που θα επιλεχθεί να παράγει το 60-70% της παραγωγής της πρώιμα όταν οι τιμές στην αγορά είναι υψηλές.
Να είναι πρώιμη ποικιλία ώστε να μπορεί να πωληθεί σε υψηλές τιμές.
Να είναι ανθεκτική ποικιλία όσον αφορά τους εχθρούς και τις ασθένειες όπως είναι ο βοτρύτης και οι ιώσεις.
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών να είναι εκείνα που προτιμά το καταναλωτικό κοινό.
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες πιπεριάς που ανήκουν στα 5 είδη πιπεριάς που καλλιεργούνται παγκοσμίως. Το κυριότερο είδος είναι το Capsicum annum L, στο οποίο ανήκουν πολλές ποικιλίες καυτερές αλλά και γλυκείς.
Στην Ελλάδα οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι:
Μακρόστενες ποικιλίες
Καρατζόβα: Ορθόκλαδη ποικιλία μοιάζει με της Φλωρίνης. Παράγει καρπούς με πολύ κόκκινο χρώμα.
Φλωρίνης: Παραγωγική ποικιλία, ανθεκτική στις ασθένειες, ορθόκλαδη. Ο καρπός της έχει γλυκιά γεύση και έντονο κόκκινο χρώμα και λεία επιφάνεια.
Καυτερή Μακεδονίας: Μεσοπρώιμη ποικιλία, που καλλιεργείται κυρίως στη Μακεδονία,
Π13 (κέρατο): Πρώιμη ποικιλία, ορθόκλαδη, καλλιεργείται σε θερμοκήπια αλλά και υπαίθρια. Οι ώριμοι καρποί της έχουν κίτρινο χρώμα.
Τετράγωνες πιπεριές
Yolo Wonder: Παραγωγική, ορθόκλαδη ποικιλία. Οι καρποί της είναι τετράγωνοι, με γλυκιά γεύση και κόκκινο χρώμα στην ωρίμανση.
Π14: Παραγωγική ποικιλία, κατάλληλη για υπαίθριες αλλά και για θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Οι καρποί της έχουν κόκκινο χρώμα στην ωρίμανση.
Τοματοπιπεριά: Είναι όψιμη ποικιλία, οι καρποί της είναι μεγάλου μεγέθους, πεπλατυσμένοι, με γλυκιά γεύση και έντονο κόκκινο χρώμα.
Βιομηχανικές πιπεριές
Μακεδονικό μυτερό. Κατάλληλοι καρποί για τουρσί, δεν έχουν μεγάλη καυστικότητα. Έχουν σχήμα κεράτου.
Σταυρός: Είναι πρώιμη, παραγωγική, με μέτρια καυστικότητα, ποικιλία κατάλληλη για τουρσί.
Υπάρχουν και άλλες ποικιλίες όπως είναι οι: CleopatraNo 4 F1, Cleopatra No 1 F1, Lamuyo F1, CaliforniaWonder, Gedeon F1, Maor, κ.α.
Εδαφοκλιματικές συνθήκες
Η πιπεριά μπορεί να καλλιεργηθεί σε έδαφος, που μπορεί να είναι, αμμώδες, αμμοπηλώδες ή πηλοαμμώδες. Θα πρέπει να έχει καλή στράγγιση, υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία και ρΗ 6-7. Σε εδάφη που χαρακτηρίζονται από μεγάλη υγρασία ή αντίθετα είναι πολύ ξηρά, τότε το φυτό ρίχνει τα άνθη του.
Τα φυτά της πιπεριάς, αναπτύσσονται κανονικά σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 16-18ο C, κατά τη νύχτα και 22-28ο C την ημέρα. Οι θερμοκρασίες που βρίσκονται άνω των 30ο C είναι ζημιογόνες επειδή προκαλούν πτώση των ανθέων.
Καλλιεργητικές τεχνικές
Η πιπεριά πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο σε ατομικά γλαστράκια ή σε δίσκους και στην συνέχεια γίνεται μεταφύτευση των φυταρίων όταν αποκτήσουν 3-4 πραγματικά φύλλα, στην οριστική τους θέση στο χωράφι. Η σπορά γίνεται στις πρώιμες υπαίθριες καλλιέργειες σε θερμά σπορεία, τον Ιανουάριο και η μεταφύτευση στις αρχές της ανοίξεως. Στις όψιμες υπαίθριες καλλιέργειες η σπορά γίνεται σε ψυχρά σπορεία τον Μάρτιο- Απρίλιο.
Για παραχθούν φυτά που να καλύπτουν ένα στρέμμα, πρέπει να χρησιμοποιηθούν 20-30 γραμμάρια σπόρων σε ένα σπορείο με επιφάνεια 10 μ2. Η θερμοκρασίες που πρέπει να επικρατούν στο σπορείο για να βλαστήσει ο σπόρος πρέπει να είναι 20-25ο.
Η φύτευση των φυταρίων γίνεται σε μονές ή διπλές γραμμές. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών είναι 60 εκ και μεταξύ των φυτών επάνω σε κάθε γραμμή, 30 εκ.
Η πιπεριά είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε νερό. Αλλά θα πρέπει ο παραγωγός να προσέχει τον τρόπο ποτίσματος επειδή όταν τα φύλλα βρέχονται έχουν αυξημένο κίνδυνο από μυκητολογικές ασθένειες, όπως είναι ο βοτρύτης.
Η λίπανση πρέπει να γίνεται με προσοχή στην καλλιέργεια αυτή επειδή είναι φυτό που έχει μεγάλες ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία. Η κοπριά πρέπει να χρησιμοποιείται στην λίπανση της πιπεριάς, σε ποσότητα 3-4 τόνους το στρέμμα.
Η λίπανση με χημικά λιπάσματα πρέπει να γίνεται αφού γίνει πρώτα χημική ανάλυση στο έδαφος ώστε να γίνεται η σωστή λίπανση. Μία βασική λίπανση που γίνεται συνήθως, πέραν από την κοπριά που πρέπει να προστίθεται, περιλαμβάνει μία ποσότητα με 60 κιλά ανά στρέμμα με το λίπασμα (0-20-0) και 50 κιλά θειικό κάλιο (0-0-48). Το άζωτο δίνεται σε 3-4 δόσεις ανά 20-30 ημέρες ξεκινώντας από την μεταφύτευση και είναι συνήθως η νιτρική αμμωνία η οποία πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία 1:1 με το κάλιο.
Τα ζιζάνια πρέπει να καταστρέφονται με σκαλίσματα ή με κάλυψη του εδάφους με μαύρο πλαστικό και άρδευση με σταγόνες.
Η πιπεριά πρέπει να υποστυλώνεται επειδή βελτιώνεται η ηλιοφάνεια και ο αερισμός των φυτών με αποτέλεσμα την καλύτερη και μεγαλύτερη παραγωγή.
Ανάλογα με το σύστημα που εφαρμόζεται στην καλλιέργεια (υπαίθρια ή θερμοκηπιακή) και το σύστημα υποστυλώσεως, εφαρμόζεται ή όχι κλάδεμα. Στις υπαίθριες συνήθως δεν εφαρμόζεται κλάδεμα, ενώ στις θερμοκηπιακές εφαρμόζεται. Στην περίπτωση αυτή διατηρούνται σε κάθε φυτό 2-3 πλάγιοι βλαστοί.
Εχθροί και ασθένειες
Οι κυριότεροι εχθροί της πιπεριάς είναι: οι αφίδες, ο τετράνυχος και ο αλευρώδης ενώ οι κυριότερες ασθένειες είναι ο περονόσπορος, ο βοτρύτης και το ωίδιο. Οι εχθροί και οι ασθένειες ελέγχονται με τα κατάλληλα χημικά ή βιολογικά σκευάσματα.
Συγκομιδή
Οι καρποί της πιπεριάς μπορεί να συγκομισθούν όταν είναι άωροι (στάδιο του ώριμου πράσινου) το οποίο χαρακτηρίζεται από το σκούρο γυαλιστερό πράσινο χρώμα, ή όταν είναι ώριμοι και όταν έχουν αποκτήσει το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας τους. Στο στάδιο που συγκομίζονται πράσινοι οι καρποί, τότε αυτοί έχουν φθάσει στο μέγιστο μέγεθος. Σε περίπτωση που οι καρποί συγκομίζονται ώριμοι, τότε παραμένουν διπλάσιο χρόνο επάνω στα φυτά με αποτέλεσμα την μειωμένη συνολική παραγωγή. Απαιτείται μία περίοδος 6 εβδομάδων που πρέπει να παραμείνουν επάνω στα φυτά και γι αυτό οι τιμές παραγωγού στις έγχρωμες πιπεριές, είναι σχεδόν διπλάσιες από τις πράσινες.
Βοτανικά στοιχεία του φυτού
Είναι φυτό, ετήσιο ή διετές, ποώδες, με όρθια ανάπτυξη. Σχηματίζει ένα κεντρικό κορμό και πολλούς πλάγιους βλαστούς.
Η ρίζα του είναι κατακόρυφη, και φθάνει σε βάθος μέχρι 1,5 μέτρο, σχηματίζει δε πολλές πλάγιες.
Τα φύλλα του είναι απλά, με βαθύ πράσινο χρώμα, και είναι λεία. Τα άνθη της είναι λευκά και σπάνια είναι κόκκινα, ερμαφρόδιτα, αυτογονιμοποιούμενα και εμφανίζονται στις διακλαδώσεις των βλαστών σε αριθμό 1-2. Ανθίζει 1,5 μήνα μετά την μεταφύτευση των φυτών από το σπορείο.
Ο καρπός της είναι κοίλος εσωτερικά, αποτελείται από 3-4 κοιλότητες και περιέχει τους σπόρους. Ανάλογα με την ποικιλία υπάρχουν καρποί, σε μεγάλη ποικιλία, σχημάτων, μεγεθών και χρωμάτων. Επίσης υπάρχουν πιπεριές καυτερές, οι οποίες συνήθως έχουν μικρότερο μέγεθος και πιπεριές γλυκές, οι οποίες έχουν μεγαλύτερο μέγεθος.
Η μέση σύσταση των καρπών της πιπεριάς είναι: νερό 93,5%, πρωτείνες 1%, υδατάνθρακες 4,5%, λιπαρές ουσίες 0,2%. Περιέχουν επίσης μεγάλες ποσότητες βιταμινών και κυρίως βιταμίνης Α, αλλά και μεταλλικών στοιχείων όπως είναι το κάλιο. Την καυτερή γεύση την δίνει μία ουσία που λέγεται καψαϊκίνη.
Ποικιλίες
Τα στοιχεία που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του για να επιλέξει το είδος της ποικιλίας της πιπεριάς που θα καλλιεργήσει είναι τα εξής:
Θα πρέπει η ποικιλία που θα επιλεχθεί να παράγει το 60-70% της παραγωγής της πρώιμα όταν οι τιμές στην αγορά είναι υψηλές.
Να είναι πρώιμη ποικιλία ώστε να μπορεί να πωληθεί σε υψηλές τιμές.
Να είναι ανθεκτική ποικιλία όσον αφορά τους εχθρούς και τις ασθένειες όπως είναι ο βοτρύτης και οι ιώσεις.
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών να είναι εκείνα που προτιμά το καταναλωτικό κοινό.
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες πιπεριάς που ανήκουν στα 5 είδη πιπεριάς που καλλιεργούνται παγκοσμίως. Το κυριότερο είδος είναι το Capsicum annum L, στο οποίο ανήκουν πολλές ποικιλίες καυτερές αλλά και γλυκείς.
Στην Ελλάδα οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι:
Μακρόστενες ποικιλίες
Καρατζόβα: Ορθόκλαδη ποικιλία μοιάζει με της Φλωρίνης. Παράγει καρπούς με πολύ κόκκινο χρώμα.
Φλωρίνης: Παραγωγική ποικιλία, ανθεκτική στις ασθένειες, ορθόκλαδη. Ο καρπός της έχει γλυκιά γεύση και έντονο κόκκινο χρώμα και λεία επιφάνεια.
Καυτερή Μακεδονίας: Μεσοπρώιμη ποικιλία, που καλλιεργείται κυρίως στη Μακεδονία,
Π13 (κέρατο): Πρώιμη ποικιλία, ορθόκλαδη, καλλιεργείται σε θερμοκήπια αλλά και υπαίθρια. Οι ώριμοι καρποί της έχουν κίτρινο χρώμα.
Τετράγωνες πιπεριές
Yolo Wonder: Παραγωγική, ορθόκλαδη ποικιλία. Οι καρποί της είναι τετράγωνοι, με γλυκιά γεύση και κόκκινο χρώμα στην ωρίμανση.
Π14: Παραγωγική ποικιλία, κατάλληλη για υπαίθριες αλλά και για θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Οι καρποί της έχουν κόκκινο χρώμα στην ωρίμανση.
Τοματοπιπεριά: Είναι όψιμη ποικιλία, οι καρποί της είναι μεγάλου μεγέθους, πεπλατυσμένοι, με γλυκιά γεύση και έντονο κόκκινο χρώμα.
Βιομηχανικές πιπεριές
Μακεδονικό μυτερό. Κατάλληλοι καρποί για τουρσί, δεν έχουν μεγάλη καυστικότητα. Έχουν σχήμα κεράτου.
Σταυρός: Είναι πρώιμη, παραγωγική, με μέτρια καυστικότητα, ποικιλία κατάλληλη για τουρσί.
Υπάρχουν και άλλες ποικιλίες όπως είναι οι: CleopatraNo 4 F1, Cleopatra No 1 F1, Lamuyo F1, CaliforniaWonder, Gedeon F1, Maor, κ.α.
Εδαφοκλιματικές συνθήκες
Η πιπεριά μπορεί να καλλιεργηθεί σε έδαφος, που μπορεί να είναι, αμμώδες, αμμοπηλώδες ή πηλοαμμώδες. Θα πρέπει να έχει καλή στράγγιση, υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία και ρΗ 6-7. Σε εδάφη που χαρακτηρίζονται από μεγάλη υγρασία ή αντίθετα είναι πολύ ξηρά, τότε το φυτό ρίχνει τα άνθη του.
Τα φυτά της πιπεριάς, αναπτύσσονται κανονικά σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 16-18ο C, κατά τη νύχτα και 22-28ο C την ημέρα. Οι θερμοκρασίες που βρίσκονται άνω των 30ο C είναι ζημιογόνες επειδή προκαλούν πτώση των ανθέων.
Καλλιεργητικές τεχνικές
Η πιπεριά πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο σε ατομικά γλαστράκια ή σε δίσκους και στην συνέχεια γίνεται μεταφύτευση των φυταρίων όταν αποκτήσουν 3-4 πραγματικά φύλλα, στην οριστική τους θέση στο χωράφι. Η σπορά γίνεται στις πρώιμες υπαίθριες καλλιέργειες σε θερμά σπορεία, τον Ιανουάριο και η μεταφύτευση στις αρχές της ανοίξεως. Στις όψιμες υπαίθριες καλλιέργειες η σπορά γίνεται σε ψυχρά σπορεία τον Μάρτιο- Απρίλιο.
Για παραχθούν φυτά που να καλύπτουν ένα στρέμμα, πρέπει να χρησιμοποιηθούν 20-30 γραμμάρια σπόρων σε ένα σπορείο με επιφάνεια 10 μ2. Η θερμοκρασίες που πρέπει να επικρατούν στο σπορείο για να βλαστήσει ο σπόρος πρέπει να είναι 20-25ο.
Η φύτευση των φυταρίων γίνεται σε μονές ή διπλές γραμμές. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών είναι 60 εκ και μεταξύ των φυτών επάνω σε κάθε γραμμή, 30 εκ.
Η πιπεριά είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε νερό. Αλλά θα πρέπει ο παραγωγός να προσέχει τον τρόπο ποτίσματος επειδή όταν τα φύλλα βρέχονται έχουν αυξημένο κίνδυνο από μυκητολογικές ασθένειες, όπως είναι ο βοτρύτης.
Η λίπανση πρέπει να γίνεται με προσοχή στην καλλιέργεια αυτή επειδή είναι φυτό που έχει μεγάλες ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία. Η κοπριά πρέπει να χρησιμοποιείται στην λίπανση της πιπεριάς, σε ποσότητα 3-4 τόνους το στρέμμα.
Η λίπανση με χημικά λιπάσματα πρέπει να γίνεται αφού γίνει πρώτα χημική ανάλυση στο έδαφος ώστε να γίνεται η σωστή λίπανση. Μία βασική λίπανση που γίνεται συνήθως, πέραν από την κοπριά που πρέπει να προστίθεται, περιλαμβάνει μία ποσότητα με 60 κιλά ανά στρέμμα με το λίπασμα (0-20-0) και 50 κιλά θειικό κάλιο (0-0-48). Το άζωτο δίνεται σε 3-4 δόσεις ανά 20-30 ημέρες ξεκινώντας από την μεταφύτευση και είναι συνήθως η νιτρική αμμωνία η οποία πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία 1:1 με το κάλιο.
Τα ζιζάνια πρέπει να καταστρέφονται με σκαλίσματα ή με κάλυψη του εδάφους με μαύρο πλαστικό και άρδευση με σταγόνες.
Η πιπεριά πρέπει να υποστυλώνεται επειδή βελτιώνεται η ηλιοφάνεια και ο αερισμός των φυτών με αποτέλεσμα την καλύτερη και μεγαλύτερη παραγωγή.
Ανάλογα με το σύστημα που εφαρμόζεται στην καλλιέργεια (υπαίθρια ή θερμοκηπιακή) και το σύστημα υποστυλώσεως, εφαρμόζεται ή όχι κλάδεμα. Στις υπαίθριες συνήθως δεν εφαρμόζεται κλάδεμα, ενώ στις θερμοκηπιακές εφαρμόζεται. Στην περίπτωση αυτή διατηρούνται σε κάθε φυτό 2-3 πλάγιοι βλαστοί.
Εχθροί και ασθένειες
Οι κυριότεροι εχθροί της πιπεριάς είναι: οι αφίδες, ο τετράνυχος και ο αλευρώδης ενώ οι κυριότερες ασθένειες είναι ο περονόσπορος, ο βοτρύτης και το ωίδιο. Οι εχθροί και οι ασθένειες ελέγχονται με τα κατάλληλα χημικά ή βιολογικά σκευάσματα.
Συγκομιδή
Οι καρποί της πιπεριάς μπορεί να συγκομισθούν όταν είναι άωροι (στάδιο του ώριμου πράσινου) το οποίο χαρακτηρίζεται από το σκούρο γυαλιστερό πράσινο χρώμα, ή όταν είναι ώριμοι και όταν έχουν αποκτήσει το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας τους. Στο στάδιο που συγκομίζονται πράσινοι οι καρποί, τότε αυτοί έχουν φθάσει στο μέγιστο μέγεθος. Σε περίπτωση που οι καρποί συγκομίζονται ώριμοι, τότε παραμένουν διπλάσιο χρόνο επάνω στα φυτά με αποτέλεσμα την μειωμένη συνολική παραγωγή. Απαιτείται μία περίοδος 6 εβδομάδων που πρέπει να παραμείνουν επάνω στα φυτά και γι αυτό οι τιμές παραγωγού στις έγχρωμες πιπεριές, είναι σχεδόν διπλάσιες από τις πράσινες.
Πηγή: symagro.com